Hoi Ivo, we hebben een nieuwe definitie van ‘vitale gemeenschappen’. Kun jij ons helpen bij het intrinsiek implementeren hiervan? Huh? Vertel ‘s? Zo begon het gesprek met Jos Sweens bij de gemeente Cranendonck. Ik voelde ergens wel aan wat er bedoeld werd maar toch. Intrinsiek implementeren. Die twee woorden kunnen eigenlijk niet achter elkaar gebruikt worden. Het één gaat over zelf willen en het ander over ‘dat van een ander invoeren’. En dus gingen we het gesprek aan over wat er precies bedoeld werd. Wat de wens was. Wat bleek?

De gemeente Cranendonck wil werken volgens de dynamiek van vitale gemeenschappen. En daarmee wordt bedoeld dat inwoners de drijvende kracht zijn achter de ontwikkeling van hun straat, buurt of dorp. Een paar jaar geleden heeft de gemeente hier al energie ingestoken. Vooral door dorpen op te roepen tot initiatief en dorpsvisies. Met een enkeling werd buiten de vraag aangewakkerd terwijl de collega’s binnen onvoldoende bekend waren met het idee erachter. Dat bleek te wringen.

Extern winnen is intern beginnen

Tijd voor een pas op de plaats. Tijd om zo’n begrip en de bijbehorende definitie nu echt betekenis te gaan geven. Om te beginnen met collega’s. En betekenis geven? Dat doe je met verhalen. Ik organiseerde storycirkels waarin zo’n dertig collega’s hun verhaal vertelden. Ze vertelden over gebeurtenissen waarvan zij zeiden ‘au daar hadden we dit gedachtegoed echt mooi kunnen toepassen’ of ‘wauw, daar doen we het al’. Na ruim dertig collega’s was het de beurt aan zo’n twintig raadsleden.

Van verhalen naar thema’s en van thema’s naar patronen

Beetje bij beetje kreeg de term en de bijbehorende definitie zo betekenis. Bovendien filterden we uit de verhalen thema’s die blijkbaar een rol spelen als de gemeente wil werken volgens deze dynamiek. Thema’s die veel voorkomen zijn een patroon, elementen die écht aandacht verdienen in het tot leven wekken van dit gedachtegoed. Want dit is zó fundamenteel dat het alles raakt; van leiderschap tot processen en van beoordelen & belonen tot overleggen.

Één verhalend proces, meervoudig resultaat

Dat alles kwam samen in ‘Het Cranendonckse verhaal van vitale gemeenschappen’. Een verhaal over de reis tot hier, de worsteling die is doorgemaakt, de wending die we beogen en wat daarvoor nodig is. Dát veranderverhaal is de basis. Richtinggevend voor interne en externe communicatie rond deze dynamiek. Maar ook richtinggevend voor het werken aan al die elementen die aandacht verdienen.

Zo hebben we verhalenderwijs

• Betekenis gegeven aan abstracties rond vitale gemeenschappen
• Identificeerbare verhalen opgehaald die bruikbaar zijn voor (interne) communicatie
• Lessen van die verhalen en overkoepelend thema’s opgehaald; wat staat ons zoal te doen deze reis
• Ambassadeurs gecreëerd. Dit heeft nu al zijn functie in diverse overleggen
• Met de raad een doorstart gemaakt op dit thema
• Een aansprekend maar realistisch en eigen veranderverhaal ontwikkeld
• Een afgeleid communicatieconcept gerealiseerd als kapstok voor intern en externe communicatie

Ow ja, dan ben je natuurlijk wel nieuwsgierig naar dat verhaal toch? Dat wordt nu eerst met de rest van de organisatie gedeeld. Maar alvast een tipje van de sluier, de titel:

In het gedachtegoed van vitale gemeenschappen zijn we kaartenmaker en reiziger tegelijk.